Industry 4.0 และกระบวนการใช้เทคโนโลยีดิจิทัลในอุตสาหกรรม

โดย สเตฟาน นิวไมเออร์ กรรมการผู้จัดการ แคสเปอร์สกี้ ภูมิภาคเอเชียแปซิฟิก

Industrial 4.0 หรือ การปรับเปลี่ยนเข้าสู่รูปแบบดิจิทัลของอุตสาหกรรมนั้นมาถึงแล้ว อันที่จริงองค์กรธุรกิจในปัจจุบันจำนวนสี่ในห้านั้นตระหนักถึงความสำคัญและไม่ได้นิ่งเฉย และยังได้ดำเนินการปรับให้ระบบเครือข่ายปฏิบัติการเข้าสู่รูปแบบดิจิทัลแล้วด้วย 

จากความก้าวหน้าของธรรมชาติ (natural progression) จากระบบกลไก (mechanization) มาสู่ไฟฟ้า (electricity) มาสู่ ออโตเมชั่น (automation) มาสู่ยุคคอมพิวเตอร์ ทำให้การปรับเปลี่ยนเป็นความจริงได้ไม่ยาก ปัจจุบันเรากำลังอยู่ท่ามกลางโลกใหม่โลกของระบบไซเบอร์ (cyber physical systems) ที่ขุมพลังนั้นคือ บิ๊กดาต้า (big data) และปัญญาประดิษฐ์ (artificial intelligence)

เรามาถึงจุดที่มนุษย์ควบคุมและใช้เทคโนโลยีเพื่อจัดการรับมือกับความหายนะทางธรรมชาติที่โหดร้าย รวมทั้งภัยพิบัติที่กำลังท้าทายพวกเราทุกคนอย่างหลีกเลี่ยงไม่ได้ การทำฟาร์มเพาะพันธุ์ปลาอัจฉริยะ สมาร์ทเอ็นเนอจี้ การนำพลังงานมาใช้งานอย่างชาญฉลาดผ่านบล็อกเชน และอีกหลายอย่าง เพิ่งเป็นเรื่องใหม่น่าตื่นเต้นไปเมื่อไม่นานมานี้เอง แต่ตอนนี้ ที่สิงคโปร์ มีการทำฟาร์มเลี้ยงปลาอัจฉริยะ smart floating fish farm คิดค้นโดย Singapore Aquaculture Technologies (SAT) เป็นหน่วยงานของ Wintershine ขึ้นเป็นครั้งแรกของการทำฟาร์มปลาประเภทนี้ในกลุ่มประเทศอาเซียน ซึ่งบ่อเพาะพันธุ์ปลา  (aquaculture facility) ที่ทนทานต่อสภาพอากาศ คาดหวังว่าจะสามารถรองรับ /ทดแทนการขาดแคลนผลิตผลจากปลาสำหรับการบริโภคได้ถึง 350 ตันต่อปี
ให้แก่ครัวเรือนชาวสิงคโปร์

ปลามีความสด สะอาด รสชาติสุดยอด ยืนยันได้เต็มหัวใจเพราะได้ลิ้มรสมาแล้ว ต้องขอบคุณสมาร์ทเซ็นเซอร์และตัวระบบที่คอยจัดรอบเวลาการให้อาหารปลา ควบคุมอุณหภูมิ ตรวจเช็คระดับความเป็นกรดด่าง และค่าสำคัญอื่นๆ ที่จำเป็นต่อการเลี้ยงปลา

ถึงตอนนี้ คุณคงจะตระหนักเป็นอย่างดีแล้วว่าโรงงานเป็นพันๆ ทั่วโลกใช้โรบอตหุ่นยนต์ที่ทำกิจกรรมต่างๆ ด้วยการตั้งค่ากิจกรรมชิ้นนั้นๆ เอาไว้ก่อน หุ่นยนต์เหล่านี้ หรือ เรียกอีกอย่างว่า industrial robots ถูกนำมาติดตั้งใช้งานกันอย่างแพร่หลายในกิจกรรมชิ้นงานที่มีความซับซ้อนและสำคัญต่อขั้นตอนต่างๆ ของเซคเตอร์อุตสาหกรรมหลัก เช่น อากาศยาน ออโตเมชั่น หีบห่อบรรจุภัณฑ์ และลอจิสติกส์ แต่เมื่อมีระบบคอมพิวติ้งที่ใดก็ตาม ก็ย่อมจะมีช่องโหว่จุดอ่อนในคอมโพเน้นท์อุตสาหกรรมอย่างหลีกเลี่ยงไม่ได้

ขณะที่โรบอตเข้ามาทำให้การประกอบกิจกรรมชิ้นงานในการผลิตง่ายขึ้นและกระตุ้น ให้เกิดประสิทธิภาพมากขึ้นแก่กระบวนการผลิต เทคโนโลยี Industry 4.0 ได้กลายมาเป็นเป้าหมายเย้ายวนดึงดูดอาชญากรไซเบอร์ทั้งหลาย มีเพียงลูกค้าที่ตัดสินใจลงทุนอย่างเป็นกิจจะลักษณะเป็นระบบเพื่อประเมินสถานภาพ
ความปลอดภัยทางอุตสาหกรรม เท่านั้นที่จะรู้ซึ้งถึงความท้าทายที่ต้องเผชิญหน้ารับมือ และจะต้องดำเนินการขั้นตอนใดบ้างเพื่อดูแลปฏิบัติการให้ปลอดภัยมั่นใจไร้ความเสี่ยง

ตัวอย่างเช่น ฟาร์มเพาะพันธุ์เลี้ยงปลาที่กล่าวมาแล้ว ที่ดำเนินการโดย Singapore Food Agency พิจารณาว่าความปลอดภัยนี้มีความสำคัญต่อความสำเร็จ โดย SAT ตระหนักดีถึงความจำเป็นในการป้องกันฟาร์มนี้ให้พ้นจากการคุกคามจากภัยไซเบอร์ ที่อาจมาถึงตัวในอนาคตได้ ดังนั้น จึงร่วมงานกับซีเมนส์
และแคสเปอร์สกี้เพื่อติดตั้งระบบความปลอดภัยป้องกันเครือข่ายจากผู้บุกรุกทางเวอร์ช่วลที่หวังคุกคาม จนถึงตอนนี้ ความเสี่ยงที่ระบบไอทีของภาคอุตสาหกรรมกำลังเผชิญ ที่ทางผู้เชี่ยวชาญความปลอดภัยของเราลงความเห็นว่าเป็นตัวท็อป ได้แก่:

1. การติดเชื้อโดยไม่ตั้งใจของระบบเครือข่ายเน็ตเวิร์กอุตสาหกรรม
2. กิจกรรมฉ้อโกงทั้งหลายที่ดำเนินการโดยพนักงานขององค์กรเอง
3. สงครามไซเบอร์
4. การก่อวินาศกรรม

การได้แอ็คเซสเพื่อเข้าไปยังฐานข้อมูลที่มีการอัพเดทปรับปรุงข้อมูลอยู่ตลอดเวลา ด้วยข้อมูลที่ชี้ช่องโหว่ในระบบ ICS และ อินดัสตรีไอโอที (IIoT) ที่มีตามโปรดักส์ เป็นสิ่งจำเป็นต่อสภาพแวดล้อม Industry 4.0 ในองค์กรภาคอุตสาหกรรม ว่าที่จริง จะว่าไปแล้ว นี่เป็นเพียงมุมมองจากของฝั่งผู้ประกอบการสายอุตสาหกรรมหรือเอ็นเตอร์ไพรซ์ และทั้งหมดนี้ การมาถึงของอุตสาหกรรม Industry 4.0 และ digitization จะส่งผลกระทบอย่างไรต่อชีวิตประจำวันของผู้คนทั่วไปบ้าง

เราทุกคนเชื่อมโยงใน IoT 

โดยไม่รู้เนื้อรู้ตัว เราทุกคนล้วนเป็นส่วนหนึ่งของการเปลี่ยนแปลงขนานใหญ่ครั้งนี้ ทุกคน ทั้งคุณผู้อ่านและตัวผู้เขียนเอง ล้วนเป็นส่วนหนึ่งของการปฏิวัติ เพียงคลิ้กเดียวเท่านั้น เราทุกคนก็เท่ากับได้เข้ามาเป็นส่วนหนึ่งของขั้นตอนการทำโปรดักชั่นของ Industry 4.0

ตัวอย่างเช่น การปรับแปลงให้เข้าความต้องการใช้งานของคุณนั้น ควรจะต้องก้าวเข้าสู่กระบวนการออโตเมท (automated) ตั้งแต่นาทีแรกที่คุณออนไลน์ ตั้งแต่การเลือกการออกแบบ หรือบางทีรองเท้าที่คุณต้องการให้เป็นในรูปแบบเฉพาะตัวของคุณ มาจนกระทั่งถึงขั้นตอนการผลิต ให้ออกมาเป็นรองเท้าคู่สุดพิเศษเฉพาะเท้าของคุณเท่านั้น และถึงขั้นตอนการจัดส่งให้ถึงมือ พร้อมสวมใส่ เป็นต้น

หากมีใครบางคนมาขัดจังหวะขั้นตอนการผลิตกลางคัน อาจจะไม่ดีต่อรองเท้า แต่ก็ไม่ใช่เรื่องคอขาดบาดตาย อย่างไรก็ตาม ในหลายกรณี เมื่อคุณเป็นส่วนหนึ่งของกระบวนการผลิตที่เป็นแบบ automated process ก็อาจจะเกิดความเสียหายทางกายภาพต่อผลิตภัณฑ์ขึ้นได้

สำหรับความจำเป็นความต้องการด้านยาเวชภัณฑ์ของคุณ เพียงแต่ออนไลน์ และทำซ้ำตามขั้นตอนข้างต้น ยาที่ปรุงมาเฉพาะความจำเป็นทางการแพทย์ของคุณก็เป็นอันเสร็จสิ้นเรียบร้อย ผลิตขึ้นได้ด้วยกระบวนการดิจิทัล ตามใบสั่งจ่ายยาของคุณทุกประการ แต่ถ้าหากว่าอาชญากรไซเบอร์ขัดจังหวะขั้นตอนหนึ่งใด
อาจจะเปลี่ยนปริมาณยาให้สูงขึ้นกว่าที่แพทย์สั่ง ก็จะเป็นอันตรายอย่างยิ่งต่อความปลอดภัยเป็นเรื่องถึงชีวิตได้

ย้อนกลับมาที่ฟาร์มเพาะพันธุ์ปลาอัจฉริยะ สมมติว่าระบบเครือข่ายและตัวเซนเซอร์ไม่ได้รับคุ้มกันให้ปลอดภัย แก๊งไซเบอร์สามารถหาทางเจาะเข้าปล่อยสารเคมีที่มีพิษลงน้ำ ทำให้น้ำก็ยังดูดี ดูไม่ออกว่ามีสารปนเปื้อน ซึ่งสามารถที่จะส่งผลร้ายต่อสุขภาพของผู้บริโภคได้

ดังนั้น การที่เรามีวิธีการ ขั้นตอนปฏิบัติที่ถูกต้องเหมาะสมด้านความปลอดภัยนั้น จึงเป็นตัวสร้างความมั่นใจได้ว่าข้อมูลจะพร้อมรองรับการใช้งานของเรา
หรือส่วนงานที่เกี่ยวข้อง หรือกลุ่มคนที่ต้องเข้ามาบริหารจัดการงานเท่านั้น ซีเคียวริตี้โปรโตคอลเดียวกัน ย่อมหมายถึงข้อมูลย่อมปลอดภัยจากเงื้อมมือของกลุ่มคนที่ไม่เกี่ยวข้อง

การติดตั้ง Security Operation Center (SOC) เป็นตัวอย่างที่ดี การที่เรามีศูนย์ที่ดูแลความปลอดภัย SOC นั้น พวกเหตุการณ์ร้ายทางไซเบอร์ซีเคียวริตี้ที่อาจเกิดกับองค์กรก็จะถูก mitigated ลงทันที เนื่องจาก ข้อมูลของกิจกรรมที่น่าสงสัยจะถูกเก็บรวบรวมอย่างต่อเนื่องและนำมาวิเคราะห์

ศูนย์ดูแลความปลอดภัย SOC เป็นทีมงานที่เปรียบเสมือนทำงานเข้ากะ 24/7 และเป็นแขนขาที่จัดตั้งขึ้นมาด้วยความพร้อมที่จะคาดการณ์ สะกัดกั้น ตรงจับ
ประเมินและรับมือจัดการกับภัยคุกคามไซเบอร์และเหตุการณ์คุกคามที่เกิดขึ้น และยังเพื่อประเมิน ปรับองคาพยพเพื่อรองรับกับกฎหมายข้อกำหนดข้อบังคับต่างๆ 

เมื่อมามองที่อุตสาหกรรมการเงินซึ่งได้ผ่านกระบวนการปรับเข้าสู่รูปแบบดิจิทัลกันมา หลายปีแล้ว เพราะตอนนั้นอุตสาหกรรมนี้ไม่สามารถเลือกได้ เนืองจากมีข้อมูลปริมาณมากมายและยังเงินอีกที่จะต้องดูแลเข้มงวด จึงเหมือนกับถูกบีบให้ประยุกต์ใช้นโยบาย กฎข้อกำหนดต่างๆ และวิวัฒนาการเรื่อยมา รวมทั้งปรับตัวรับมือจัดการกับข้อมูลที่เข้ามาสดใหม่อยู่ตลอดเวลาอย่างต่อเนื่อง อุตสาหกรรมนี้เป็นอุตสาหกรรมที่ถูกบีบให้ต้องวิวัฒนาการวิ่งไปข้างหน้าตลอดเวลา

อย่างไรก็ตาม สำหรับอุตสาหกรรมอื่นๆ นั้น ก็กำลังดำเนินไปในทิศทางเดียวกัน คือวิวัฒนาการอย่างต่อเนื่องไปตามจังหวะของอุตสาหกรรมสอดคล้องกับกระบวนการ ดิจิทัล ไม่ว่าจะต้องการปรับตัวเข้ามาสู่โลกดิจิทัลหรือไม่ก็ตาม อุตสาหกรรมต่างๆ ก็ต้องปรับตัวแล้ว เพราะโลกนี้มาถึงแล้ว ตั้งแต่เริ่มต้นจนถึงสิ้นสุดกระบวนการทั้งหมด จะเป็นวงจรดิจิทัลแบบวงจรปิด เช่นเดียวกับระบบของธนาคารนั่นเลย

ทุกคนต้องตระหนักความจริงข้อหนึ่งว่า เราต้องน้อมรับการเกิดวิวัฒนาการ

แต่อย่างไรก็ตาม ถือเป็นการลงทุนที่คุ้มค่า และถือว่าเป็นเพียงแค่ก้าวที่หนึ่งเท่านั้นไปสู่การวางรากฐานที่มั่นคงขององค์กรที่จะปรับตัวและพร้อมประยุกต์สิ่งที่มีอยู่ สิ่งที่เป็นเพื่อรับมือกับภัยคุกคามในยุคปัจจุบันการที่มีศูนย์ SOC ที่มีประสิทธิภาพภายในองค์กรเองนั้น ช่วยเตรียมตัวให้ธุรกิจนั้นมีความแข็งแกร่ง พร้อมรับมือกับเหตุการณ์ร้ายแรง ภัยคุกคามทางไซเบอร์ที่อาจจะเข้ามาในรูปแบบต่างๆ และยังสามารถที่จะพลิกฟื้นคืนมาดำเนินธุรกิจต่อไปได้อย่างรวดเร็วและคงประสิทธิภาพไว้ได้ไม่มีสะดุด